De wereld verandert sneller dan je misschien in de gaten hebt. Prijzen gaan omhoog, huurwoningen zijn lastig te vinden en je spaargeld lijkt steeds minder waard te worden. Vaak voelt het alsof je daar geen invloed op hebt. Toch zijn dit allemaal gevolgen van iets wat economen de macro economie noemen. Het klinkt als een ver-van-je-bed-show, maar het tegendeel is waar. Alles wat in de grote economie gebeurt, heeft uiteindelijk invloed op jouw portemonnee, je werk en je toekomstplannen. Daarom is het goed om beter te begrijpen wat er speelt, zodat je er zelf sterker in staat.
Wat de macro economie betekent voor jou als persoon
Macro economie gaat over hoe een land of regio er economisch voor staat. Het gaat dus niet over jouw eigen bankrekening, maar over het geheel: alle bedrijven, consumenten, de overheid en buitenlandse handel samen. Denk aan onderwerpen zoals inflatie, rente, werkloosheid, economische groei en internationale handel. Dat lijkt misschien abstract, maar je merkt de gevolgen ervan in je eigen leven. Als de prijzen snel stijgen, houd je minder over aan het eind van de maand. Als er veel werkloosheid is, wordt het moeilijker om een baan te vinden of te behouden. En als de rente stijgt, kost het meer geld om bijvoorbeeld een huis of studie te kopen.
Wat belangrijk is om te begrijpen, is dat jij niet losstaat van deze grotere bewegingen. Je bent er altijd onderdeel van. Of je nu een student bent, ondernemer, werknemer of werkzoekende. De keuzes die je maakt, zoals sparen, investeren of juist geld uitgeven, worden beïnvloed door wat er in de macro economie gebeurt. Zelfs als je denkt dat je er niks mee te maken hebt, ben je er toch op verschillende manieren aan verbonden.
Hoe beslissingen van de overheid jouw situatie bepalen
Veel van wat je dagelijks merkt aan je geldzaken is het directe gevolg van besluiten die op overheidsniveau worden genomen. Bijvoorbeeld over belastingen, subsidies, het minimumloon of de rente. Als de overheid besluit om de belasting te verhogen, houd jij minder over. Worden er juist toeslagen of subsidies geïntroduceerd, dan kun je soms weer wat extra’s verwachten. En als de Europese Centrale Bank de rente verlaagt om de economie te stimuleren, merk je dat doordat je minder rente op je spaarrekening krijgt, maar lenen dan weer goedkoper wordt.
Die keuzes worden vaak gemaakt om de economie in balans te houden. Dat betekent bijvoorbeeld dat men probeert de inflatie niet te hoog te laten worden, of dat men probeert de koopkracht van mensen op peil te houden. Wat je merkt, is dat jouw bestedingsruimte dus niet alleen afhangt van wat jij verdient, maar ook van hoe de overheid met geld omgaat. Door hier iets meer zicht op te hebben, kun je beter anticiperen op veranderingen. Dan kun je bijvoorbeeld op tijd je uitgaven aanpassen of beslissen om wel of niet te gaan investeren.
Hoe jouw werk of opleiding raakt aan de grote economie
Misschien denk je dat jouw werk of opleiding los staat van al dat economische gedoe, maar niets is minder waar. Als je bijvoorbeeld studeert voor een baan in de techniek, zorg of ICT, is de kans op werk op dit moment vrij groot. Dat komt doordat de economie op die vlakken groeit. Maar als je in een sector zit die juist krimpt, zoals drukwerk of traditionele retail, dan kan het moeilijker zijn om werk te vinden. Werkgevers baseren hun keuzes op economische verwachtingen. Gaat het goed, dan worden er meer mensen aangenomen. Gaat het slechter, dan vallen er ontslagen of worden tijdelijke contracten niet verlengd.
Ook als je al een baan hebt, heeft de macro economie invloed. Misschien merk je dat je salaris maar langzaam stijgt terwijl de kosten in je leven toenemen. Dat is een gevolg van inflatie. Of je merkt dat je ineens minder opdrachten krijgt als je zelfstandig ondernemer bent. Die bewegingen komen voort uit bredere economische trends waar je zelf niets aan kunt doen, maar waar je wél rekening mee kunt houden als je je toekomstplannen maakt.
Hoe je keuzes kunt maken die passen bij de economie van nu
Het is niet makkelijk om altijd precies goed te reageren op wat er in de economie gebeurt. Maar het helpt wel als je begrijpt waar we zitten in de economische cyclus. In een periode van groei is er vaak meer zekerheid. Mensen geven meer uit, bedrijven investeren en de werkgelegenheid neemt toe. In een tijd van krimp is dat anders. Dan zie je vaak dat mensen voorzichtig worden, minder kopen en eerder sparen. Door hier een beetje gevoel bij te krijgen, kun je zelf betere keuzes maken.
Misschien is het nu niet het juiste moment om grote aankopen te doen, of juist wél, omdat je dan kunt profiteren van lage rentes of aantrekkelijke deals. Misschien moet je tijdelijk wat voorzichtiger zijn met uitgaven of juist investeren in je opleiding, zodat je straks sterker staat op de arbeidsmarkt. Het gaat erom dat je niet blind meegaat in wat je omgeving doet, maar dat je nadenkt over wat past bij jouw situatie en de economische tijd waarin je leeft.
Waarom je het nieuws beter niet zomaar weg kunt klikken
Veel mensen haken af zodra het nieuws over de economie gaat. Dat is begrijpelijk, want het klinkt vaak droog en ingewikkeld. Toch loont het om af en toe te luisteren of te lezen. Want daar hoor je vaak als eerste wat er verandert. Gaat de inflatie omhoog? Wordt de rente verhoogd? Komt er een nieuwe belastingmaatregel? Dat zijn geen ver-van-je-bed-zaken, maar directe signalen voor wat er op je afkomt.
Je hoeft echt geen expert te worden, maar een klein beetje kennis helpt je om niet verrast te worden. Als je weet dat de economie afkoelt, begrijp je beter waarom je spaargeld minder waard wordt of waarom je werkgever voorzichtiger is met loonsverhogingen. En als je hoort dat er economische groei is, dan weet je dat er misschien kansen liggen om iets op te bouwen. Zo wordt het nieuws een hulpmiddel in plaats van iets waar je niets mee kunt. Je leert verbanden zien en daar heb je op de lange termijn echt iets aan. Ook al lijkt het nu soms nog ver weg, macro economie bepaalt op de achtergrond veel meer dan je denkt.
